Τρίτη 30 Ιουνίου 2015

"Τα λάθη μας καλούν να μην σταματάμε ποτέ να πειραματιζόμαστε"

Ερωτήσεις: Αλέξανδρος Παντελάκης, Ερμιόνη Ευστρατιάδου
Μετάφραση: Ερμιόνη Ευστρατιάδου
Επιμέλεια : Ερμιόνη Ευστρατιάδου, Δήμητρα Σαμσάκη, Στέλλα Πέρπερα
Φωτογραφίες: Jules Rosskam



Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τη δουλειά σου την οποία πρόκειται να δούμε στο Πεδίο Δράσης Κόδρα;

Η περισσότερη δουλειά του έργου μου, Transgression, έγινε μεταξύ του 2007 και 2012. Συνολικά στο Κόδρα υπάρχουν οι δυο ταινίες μου - Against a trans narrative και Thick Relations – η συλλογή φωτογραφιών The Hand that Intervenes to Gather και τέλος η καταγραφή της performance μου από το Σικάγο, Interventions I. Όλη αυτή η δουλειά έχει ως θεματική τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους οι γκέι και οι τρανς παίρνουν θέση, είτε μέσω του πολιτισμού είτε μέσα από τους ίδιους, έξω από το συνηθισμένο, σαν κάτι διαφορετικό. Η νεότερη δουλεία μου με τίτλο Untitled (No Place), απευθύνεται στα ίδια θέματα με έναν μη αντιπροσωπευτικό τρόπο. Η συλλογή φωτογραφιών προέκυψε από μια έρευνα μου πάνω στην ιδέα της Ουτοπίας. Για μένα, δεν είναι παραγωγικό να ξοδεύουμε ενέργεια στο να ορίζουμε το πώς μοιάζει η ουτοπία ή που βρίσκεται γιατί έτσι μετατρέπεται σε ένα ακόμη καθορισμένο και οριοθετημένο μέρος, το οποίο αναπόφευκτα θα αποτύχει να συμπεριλάβει τις προσδοκίες και τις ανάγκες των ανθρώπων. Το πιο ενδιαφέρον και παραγωγικό μέρος της έρευνας είναι να σκεφτούμε το ουτοπικό. Το θέμα είναι να σκεφτούμε την ουτοπία ως ενεργό μέρος που υπάρχει μεταξύ μας: ως κάτι απροσδιόριστο, αλλά και βιωματικό. Αυτές οι εικόνες δείχνουν προς τοποθεσίες, αλλά δεν είναι ξεκάθαρα προσδιορισμένες,  και προσπαθούν να προκαλέσουν ένα συναίσθημα αντί για μια διαδικασία αναγνώρισης.


Πως προέκυψε ο τίτλος;

Τον πρότεινε ο Δημήτρης Μιχάλαρος και σκέφτηκα ότι ταιριάζει.


Πόσο καιρό χρειάστηκε για να ολοκληρωθούν τα ντοκιμαντέρ;

Η διαδικασία ήταν πολύ διαφορετική και για τις δυο ταινίες αλλά τελικά και οι δυο χρειάστηκαν δυο χρόνια για να ολοκληρωθούν.



Αντιμετώπισες κάποιες δυσκολίες όσο δούλευες στα projects σου;

Αντιμετώπισα και συνεχίζω να αντιμετωπίζω πολλές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της παραγωγής των ταινιών μου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η χρηματοδότηση. Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου χρηματοδότηση για το είδος της δουλειάς που κάνω. Οπότε αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να βρω τα χρήματα μόνος μου, ή να δουλέψω σκληρά για να τα μαζέψω, σε μια κοινότητα ανθρώπων οι οποίοι δεν έχουν πολλά για να εξοικονομήσουν. Το να μην έχεις πολλά χρήματα συχνά σημαίνει να θυσιάζεις αρκετά κομμάτια του καλλιτεχνικού σου οράματος. Έχω υπάρξει πολύ τυχερός γιατί περιτριγυρίζομαι από ταλαντούχους και σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους οι οποίοι συχνά είναι πρόθυμοι να δουλέψουν για πολύ λιγότερα από αυτά που αξίζουν.


Τι αντιδράσεις περιμένετε από το κοινό που θα επισκεφθεί στο ΠΔΚ;

Ελπίζω ότι θα δημιουργηθούν ερωτήσεις από κάποιους ανθρώπους, για άλλους θα δώσει απαντήσεις και για άλλους ακόμη θα δώσει μια στιγμή αναγνώρισης και «συμμαχίας». Πιστεύω ότι υπάρχουν διαφορετικά σημεία πρόσβασης στη δουλειά μου για όλα τις κατηγορίες κοινού. Ελπίζω ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορέσουν να συμμετέχουν σε μια συζήτηση μεταξύ τους. Ακόμη και αν αυτό συμβεί σε μικρή κλίμακα, σε επίπεδο πρόσωπο με πρόσωπο, είναι σημαντικό κομμάτι της δουλειάς μου. Ό,τι συμβαίνει μετά την ολοκλήρωση της δουλειάς, είναι συνήθως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι. Η τέχνη είναι κάτι που φέρνει τους ανθρώπους κοντά σε μια συζήτηση και ελπίζω ότι, ακόμη και αν το έργο μου δεν επιφέρει τίποτα άλλο, τουλάχιστον θα υπάρχει ο διάλογος.


Τι είναι αυτό που σε έκανε να εμπλακείς με τις τέχνες και ειδικά με την κινηματογράφηση και τη φωτογραφία;

Πάντα ήμουν μπλεγμένος με την τέχνη, ακόμη και ως παιδί. Για πολύ καιρό η μητέρα μου ήταν ζωγράφος και πήγαινα κι εγώ στα μαθήματα ζωγραφικής της. Η τέχνη μπήκε μέσα μου σε μικρή ηλικία και δουλεύω σαν καλλιτέχνης από τότε. Με την κινηματογράφηση και την φωτογραφία ασχολήθηκα αργότερα, στα 20 μου. Ήταν η εποχή πριν οι κάμερες εμφανιστούν παντού, πριν αρχίσουν οι πάντες να θεωρούν τους εαυτούς τους κινηματογραφιστές. Δίδαξα σε νέα άτομα πώς να χρησιμοποιούν τα μέσα για να εισακουστούν. Και μέσα από τη διαδικασία της διδασκαλίας ασχολήθηκα και εγώ με την παραγωγή ταινιών. Κατά την πρώτη ταινία μου, το transparent, δεν ήξερα ακριβώς τι έκανα. Απέκτησα πρόσβαση σε μια κάμερα και τράβηξα ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τρανς άνδρες που μεγάλωναν παιδιά και όλα ξεκίνησαν από αυτό.



Ως καθηγητής, πιστεύεις ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την κατανόηση και την «ανεκτικότητα» της ταυτότητας των άλλων;

Πιστεύω ότι η λέξη «ανέχομαι» πρέπει να εξαφανιστεί από το λεξιλόγιό μας. Η ανοχή είναι πραγματικά το λιγότερο που μπορούμε να ζητήσουμε από τους άλλους. Δεν θέλω απλώς να γίνομαι ανεκτός από κάποιον ούτε να αισθάνομαι έτσι για κάποιον άλλο. Πιστεύω ότι μπορούμε και πρέπει να ζητήσουμε περισσότερα πράγματα από τους ανθρώπους. Ναι, πιστεύω ότι η εκπαίδευση παίζει τεράστιο ρόλο στην άρση εμποδίων για την αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που η παιδεία δεν μπορεί να κάνει. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ υπάρχει τόσο μεγάλη φυλετική διχόνοια γιατί οι ΗΠΑ – παρά το γεγονός ότι είναι επίσημα διαχωρισμένες – παραμένουν πολύ διχασμένες. Ομοίως, άνθρωποι από διαφορετικές φυλές και τάξεις συχνά έχουν ελάχιστες ως καθόλου πραγματικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους. Ακόμη, ένας «μορφωμένος» άνθρωπος μπορεί πιστεύει ότι είναι «ανεκτικός» και «αντι-ρατσιστής», ωστόσο να συνεχίζει ακόμη να έχει  απίστευτα βλαβερά (ρατσιστικά, ταξικά) πιστεύω για άλλους, απλά επειδή δεν είχε ποτέ ουσιαστικές διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις με ανθρώπους που δεν είναι σαν κι αυτόν. Αυτό είναι ένα πολύ μεγαλύτερο πολιτικό και οικονομικό πρόβλημα το οποίο η εκπαίδευση δεν μπορεί να λύσει. Οπότε η παιδεία είναι ένα σημαντικό κομμάτι της εικόνας αλλά δεν αποτελεί το μοναδικό στοιχείο της.




Λίγες μέρες πριν, στο συνέδριο, είπες ότι οι περιθωριοποιημένοι άνθρωποι πρέπει να βρουν τρόπο να εισακουστούν. Πιστεύεις ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει κάποιους από αυτούς να ασχοληθούν με την τέχνη;

Σίγουρα το εύχομαι. Την τελευταία δεκαετία, στάθηκα πολύ τυχερός καθώς κάποιοι άνθρωποι ήρθαν σε μένα για να μου πουν ότι έχουν εμπνευστεί να κάνουν ταινίες επηρεαζόμενοι από την δουλειά που κάνω εγώ. Και, ως καθηγητής, μπορώ να δω τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές μου επηρεάζονται από τη δουλειά μου και τις διαλέξεις μου. Αυτή η εμπειρία είναι εξαιρετικά πολύτιμη και σίγουρα δεν την παίρνω ελαφρά τη καρδία. Παίρνω μεγάλη ευθύνη με το να είμαι ημί-δημόσιο πρόσωπο και μπορώ να ελπίζω ότι θα συνεχίζω να έχω την ευκαιρία να εμπνέω και να επηρεάζω νέους καλλιτέχνες.


Πως επηρεάζουν τα λάθη τη δουλειά ενός καλλιτέχνη;

Τα λάθη, όπως συνεπάγεται και ο τίτλος του Κόδρα Fresh, Happy Accidents, μπορούν να είναι ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς των καλλιτεχνών. Τα λάθη μας προσκαλούν να πάρουμε τα πράγματα πιο χαλαρά, να αποδεχτούμε ότι, παρά τα όσα σχεδιάζουμε, δεν μπορούμε να τα ελέγχουμε όλα. Τα λάθη μας καλούν επίσης να «παίξουμε» και να μην σταματάμε ποτέ να πειραματιζόμαστε.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου